Direkt op den Haaptinhalt

D’Uerden

Dem Artikel 53 vun der Lëtzebuerger Verfassung no “iwwergëtt de Grand-Duc zivil a militäresch Uerden am Respekt vum Gesetz”.

De Grand-Duc ass de Groussmeeschter vun dëse lëtzebuergeschen Uerden:
  • Den Ordre du Lion d’or de la maison de Nassau
  • Den Ordre de Mérite civil et militaire d’Adolphe de Nassau
  • Den Ordre de la Couronne de chêne
  • Den Ordre du Mérite du Grand-Duché de Luxembourg

© Maison du Grand-Duc / Sophie Margue

Nieft der Funktioun als Groussmeeschter huet all Uerden och e Kanzler, deem seng Aufgab et ënner anerem ass, d’Propositioune fir d’Kandidaturen ze préiwen, éier de Groussmeeschter iwwer d’Iwwergab vun der Distinctioun decidéiert. Fir de “Nassaueschen Hausuerde vum Gëllene Léiw” an de “Nassauischer Militär- und Zivilverdienstorden Adolphes von Nassau” gëtt dës Funktioun vum Maréchal de la Cour ausgeüübt; beim “Ordre de la Couronne de chêne” a beim “Ordre du Mérite du Grand-Duché de Luxembourg” iwwerhëlt de Staatsminister dës Funktioun. 

De Grand-Duché zielt also zwee Hausuerden an zwee Uerde vum Lëtzebuerger Staat. Bei den éischten zwee, déi hei drënner presentéiert ginn, huet de Grand-Duc eng méi grouss autonom Entscheedungsgewalt, déi iwwert de Maréchal de la Cour, deen d’Initiativrecht huet, ausgeüübt gëtt.

Ordre du Lion d'or de la maison de Nassau

Den Nassaueschen Hausuerde vum Gëllene Léiw ass déi héchst lëtzebuergesch Auszeechnung.

© Collection photographique de la Maison grand-ducale

Den Uerden ass den 31. Mäerz 1858 duerch e kinneklech-groussherzoglechen Arrêté vum Guillaume III., Kinnek vun den Nidderlanden a Grand-Duc vu Lëtzebuerg, a vum Adolph, deemolegen Herzog vun Nassau, zesumme gestëft ginn. 

Et handelt sech ëm eng gemeinsam Auszeechnung fir béid Branchë vum Haus Nassau. Den Uerden erënnert un déi exzellent Entente tëscht dëse béide Linnen, déi aus der prima divisio vun 1255 ervirgoungen, aus deenen de Guillaume III. an den Adolphe béid ofstamen.

Am Géigesaz zu anere Ritteruerden (“Ordre de chevalerie”) huet dësen Uerden haut zwee Groussmeeschteren: de Kinnek vun den Nidderlanden an de Grand-Duc vu Lëtzebuerg. An der Praxis ass awer all Groussmeeschter fräi, den Uerden z'iwwerginn, ouni säin Homolog ze consultéieren.

© Collection photographique de la Maison grand-ducale

Als Hausuerden ass et dofir natierlech, datt d’Prënzen aus dem Haus Nassau per Definitioun Memberen dovu sinn. Méi rezent, ënnert der Herrschaft vum Grand-Duc Henri, kënnen och d’Prinzessinne mam Uerden ausgezeechent ginn, esou wéi d’Prinzessin Alexandra vu Lëtzebuerg, déi dësen Uerden am Joer 2009 kritt huet.

Eng weider Besonnechheet vum Nassaueschen Hausuerde vum Gëllene Léiw läit doran, datt e nëmmen een eenzege Grad huet; ausser deenen zwee Groussmeeschteren, sinn all aner Membere gläichgestallt.

Den Nassaueschen Hausuerde vum Gëllene Léiw gëtt dacks u Memberen aus anere kinnekleche Familljen iwwerginn. Als héchst Auszeechnung vum Grand-Duché kann en och un auslännesch Staatscheffen iwwergi ginn, besonnesch bei Staatsvisitten zu Lëtzebuerg oder bei offiziellen Empfäng vum Grand-Duc am Ausland.

De bijou

De Bijou vum Nassaueschen Hausuerde vum Gëllene Léiw huet d’Form vun engem Malteserkräiz am wäissen Email mat gëllene Kanten. Tëscht den Äerm vum Kräiz gesäit ee véier gëllen “N”, Initiale vun der Dynastie Nassau, déi all mat engem gëllene floralen Ornament verziert sinn.

An der Mëtt vum Kräiz ass e Medaillon am bloen Email mat engem breede gëllene Bord. Op der viischter Säit, gesäit een de gëllene Léiw vum Haus Nassau ouni Kroun, als Referenz op déi ursprénglech Form vun de Wope vun der Dynastie. De Fong ass mat gëllene “Billette” bedeckt, déi aus dëse fréiere Wopen iwwerholl goufen. Hannen dréit de Medaillon d’Devise "Je maintiendrai" a gëllene Buschtawen op engem Hannergrond aus bloem Email, dës Kéier ouni “Billette”.

© Collection photographique de la Maison grand-ducale

© Collection photographique de la Maison grand-ducale

De Bijou hänkt un engem orange “moiré” Band mat engem bloe Rand. E gëtt op der rietser Schëller gedroen, soudatt de Bijou op der lénker Säit erofhänkt.

Den Nassaueschen Hausuerde vum Gëllene Léiw ëmfaasst och eng Plack, déi als Brosch op der lénker Broscht vum Ausgezeechente gedroe gëtt, besonnesch bei Feierlechkeeten, wou de Protokoll d’Droe vun der militärescher Uniform oder der Galatenue verlaangt.

D’Plack huet d’Form vun engem Sëlwerstär mat aacht Zacken. An der Mëtt ass e Medaillon, dat d’Motiver vun der viischter an hënneschter Säit vum Bijou kombinéiert: e gëllene Léiw op engem Hannergrond aus bloem Email, mat gëllene “Billette” besat, ëmgi vun der Devise « Je maintiendrai » a gëllene Buschtawen op wäissem Fong, ëmgi vun zwee gekräizten Eecheblieder.

Am strikt nationale Kader gëtt de Nassaueschen Hausuerde vum Gëllene Léiw an der héchster Positioun gedroen, op där Éiereplaz, déi der héchster Auszeechnung vum Land zousteet. Bei Staatsvisitten allerdéngs kann ausnamsweis en auslänneschen Uerden dës Plaz anhuelen; an deem Fall gëtt de lëtzebuergeschen Uerden an der ënneschter Positioun gedroen.

Ordre de mérite civil et militaire d'Adolphe de Nassau

Den Ordre de Mérite civil et militaire d’Adolphe de Nassau gouf den 8. Mee 1858 duerch en herzoglechen Arrêté gestëft, kuerz no der Schafung vum Nassaueschen Hausuerde vum Gëllene Léiw.

Am Géigesaz zu dësem war et eng perséinlech Initiativ vum Herzog Adolph vun Nassau, deen dësen Uerden, deen an den originale Statuten de Numm " Nassauischer Militär- und Zivilverdienstorden Adolphs von Nassau " gedroen huet, fir d’Herzogtum Nassau geschaf huet, iwwer dat hien zënter dem 20. August 1839 als Souverain regéiert huet.

© Collection photographique de la Maison grand-ducale

Den Uerden dréit de Numm vum Adolph vun Nassau, Kinnek vum Hellege Réimesche Räich vun Däitscher Natioun vun 1292 bis 1298, no deem en och benannt ass. Den Herzog Adolph, de Stëfter vum Uerden, huet selwer dëse Numm gedroen.

D’Schafung vum Uerden ass aus dem Besoin ervirgaangen, datt den Herzog vun Nassau eng Auszeechnung wollt hunn, déi hie fräi a sengem eegenen Numm kéint iwwerginn, besonnesch fir Persounen ze éieren, déi him grouss Déngschter geleescht haten oder duerch eng aussergewéinlech Trei zum herzoglechen Haus opgefall sinn.

No der Annexioun vum Herzogtum Nassau duerch d’Kinnekräich Preisen am Joer 1866 ass d’Iwwergab vum Uerden agestallt ginn. Erëm agefouert gouf en eréischt 1890, wéi den Herzog Adolph op de groussherzoglechen Troun vu Lëtzebuerg geklommen ass, an domat ass den Uerden zu enger lëtzebuergescher Auszeechnung ginn.

Vun Ufank u krut den Ordre de Mérite civil et militaire d’Adolphe de Nassau eng hierarchesch Struktur mat aacht Graden, déi vum niddregste Rang vum Chevalier bis zum héchste Grad vun der Grand-Croix reechen. Dës Grade sinn an zwou Divisiounen opgedeelt: eng Zivil an eng Militäresch.

Den Ordre de Mérite civil et militaire d’Adolphe de Nassau gëllt dacks als den zweeten Hausuerde vun der groussherzoglecher Famill vu Lëtzebuerg, well all Member vun der Famill vu Gebuert un de Rang "Grand-Croix" vun dësem Uerden dréit.

© Collection photographique de la Maison grand-ducale

Den Ordre de Mérite civil et militaire d’Adolphe de Nassau gëtt reegelméisseg u Perséinlechkeeten iwwerginn, déi sech an de Beräicher vun der Konscht oder der Wëssenschaft besonnesch ausgezeechent hunn oder duerch hiren Asaz fir d'Zivilgesellschaft opgefall sinn. E kann och u politesch Responsabelen oder un héich Fonctionnairë vergi ginn, als Unerkennung fir hiert Engagement am Déngscht vun der Allgemengheet.

De bijou

Den Ordre de Mérite civil et militaire d’Adolphe de Nassau weist sech an der Form vun engem Malteserkräiz am wäissen Email mat gëllene Kanten, deem seng Spëtzte mat jeeweils enger gëllener Pärel verziert sinn.

An der Mëtt vum Kräiz ass e Medaillon am wäissen Email. Vir gesäit een e gëllene, goteschen "A", ënnert enger kinneklecher Kroun. Den Ensemble ass vun engem Lorberkranz ëmginn, op engem Hannergrond aus bloem Email an der Devise Virtute a gëllene Buschtawe.

Op der hënneschter Säit vum Medaillon stinn zwee Datumen: "1292 ", als Referenz op d’Kréinung vum Adolph vun Nassau zum Kinnek vun de Réimer, an "1858", d’Joer vun der Stëftung vum Uerden.

© Collection photographique de la Maison grand-ducale

Den Ordre de Mérite civil et militaire d’Adolphe de Nassau huet e blot “moiré” Band mat engem orangëfaarwege Rand, de Géigendeel zu deem vum Nassaueschen Hausuerde vum Gëllene Léiw. Seng Breet variéiert jee nom Grad vum Empfänger.

Nëmmen d’Titulaire vum Grad Grand-Croix a Grand Officier droen och eng Plack, an der Form vun engem Sëlwerstär mat aacht Zacken. An der Mëtt ass e Medaillon, dat d’Elementer vun der viischter Säit vum Bijou iwwerhëlt: op wäissem Hannergrond de gëllene, gekréinten "A", ëmgi vun engem Lorberkranz op bloem Email mat der Devise Virtute.

Et gëtt och eng militäresch Versioun vun der Plack, déi sech duerch d'Präsenz vun zwee gekräizte Schwäerter ënnerscheet.

D’Medailen an d’Kräizer

Den Ordre de Mérite civil et militaire d’Adolphe de Nassau ëmfaasst och komplementar Auszeechnungen, déi u lëtzebuergesch Bierger, a méi seelen un Auslänner, kënnen iwwergi ginn, ouni datt d’Empfänger dowéinst Membere vum Uerde ginn.

Dobäi handelt et sech engersäits ëm d'Croix de l’Ordre, a Gold oder a Sëlwer, an anersäits ëm d'Médailles de l’Ordre, déi a Gold, Sëlwer oder Bronz existéieren. Dës Auszeechnunge ginn dacks u Fonctionnairen oder Persounen déi am ëffentlechen Déngscht stinn, als Unerkennung fir hiert Engagement.