D'Roll vum Grand-Duc

Am Artikel 2 vun der Verfassung steet, datt de Grand-Duché enger parlamentarescher Demokratie ënnersteet. D'Natioun ass d'Quell vun der souveräner Muecht, an de Grand-Duc leet den Eed virun hire gewielte Vertrieder an der Chamber of, wann hien op den Troun kënnt ("Je jure d'observer la Constitution et les lois et de remplir fidèlement mes attributions constitutionnelles", Art. 57 vun der Verfassung).

De Grand-Duc huet deemno eng zentral a weesentlech Funktioun: Hie gëtt als Pilier vum institutionelle System betruecht, respektéiert awer de Grondprinzip, dass "de Monarch herrscht, mee net regéiert".

De representativen Deel vun der Roll vum Grand-Duc baséiert um Prinzip, dass d'Kroun an der Famill Nassau verierft gëtt. Dëse Prinzip gëtt an der Verfassung festgehalen a garantéiert, dass de Staatschef onofhängeg ass, well hien iwwer an ausserhalb vun de Parteie steet.

Hien huet just déi Pouvoiren, déi d'Verfassung an d'Gesetzer him formell zougestinn. D'Exekutivgewalt übt hien zesumme mat der Regierung aus.

D'Verfassung gesteet effektiv der Persoun vum Grand-Duc Immunitéit zou, d. h. hien ënnerläit kenger Rechtsspriechung a kann net fir seng Handlungen zur Rechenschaft gezu ginn.

D'Immunitéit implizéiert déi komplett Onverantwortlechkeet vum Grand-Duc. Dës Irresponsabiliéit ass souwuel vum strofrechtleche wéi och vum politesche Standpunkt aus allgemeng an absolut. Der politescher Onverantwortlechkeet vum Grand-Duc steet déi ministeriell Verantwortlechkeet géigeniwwer. All d'Moossnamen, déi de Grand-Duc an der Ausübung vu sengem Pouvoir trëfft, musse vun engem Member vun der Regierung géigegezeechent ginn, deen heifir déi ganz Verantwortung iwwerhëlt.

D'Verfassung gesäit am Artikel 54 vir, dass dem Grand-Duc eng järlech Dotatioun zousteet. Dës finanziell Moyene, vun deenen déi eenzel Elementer an de Montant gesetzlech festgeluechtt sinn, sollen et him erlaben, seng Funktioun als Staatschef an aller Onofhängegkeet auszeüben.

Schlussendlech definéiert an organiséiert de Grand-Duc, ënner Beuechtung vum ëffentlechen Interessi, seng Verwaltung déi juristesch Perséinlechkeet huet (Art. 54). D'Maison du Grand-Duc gouf den 9. Oktober 2020 duerch groussherzoglechen Arrêté gegrënnt.

D'Pouvoire vum Grand-Duc sinn zum gréissten Deel an den Artikelen 44 bis 61 vun der Verfassung opgelëscht.

Laut Artikel 49 vun der Verfassung verkënnegt de Grand-Duc d'Gesetzer an den dräi Méint no hirer Adoptioun an der Chamber. D'Verkënnegung ass e Rechtsakt, duerch deen de Grand-Duc den Inhalt vum Gesetz bezeit an déi uerdentlech Verëffentlechung an Exekutioun vum Gesetz ordonéiert.

De reglementairë Pouvoir vum Grand-Duc besteet doran, déi fir d'Duerchféierung vun de Gesetzer an Traitéen noutwenneg Reglementer an Arrêtéen ze huelen.

Laut Artikel 73 vun der Verfassung kann de Grand-Duc, ausserhalb vu Krisenzäiten an am Fall vun engem Récktrëtt vun der Regierung, nodeems hien den Accord vun der Chamber mat absoluter Majoritéit krut huet, Virwalen ausruffen, déi spéitstens bannent dräi Méint stattfanne mussen.

Administrativ Zoustännegkeeten

Geméiss dem Gesetz huet de Grand-Duc d'Muecht Leit op ëffentlech Posten ze nennen.

Als Commandant steet de Grand-Duc steet un der Spëtzt vun der Arméi, déi fir d'Uerdnung an d'Sécherheet vum Land zoustänneg ass. Hie verdeelt och déi zivil a militäresch Uerder.

Aufgaben am Kader vun der Justiz

D'Rechtsspriechung gëtt am Numm vum Grand-Duc geholl (Artikel 97), allerdéngs ouni dass hien an d'Geriichtsgewalt, déi vun de Geriichter an Tribunaler ausgeüübt gëtt, agräife kann. Ënnert de gesetzleche Konditioune behält d'Verfassungdem Grand-Duc d'Begnodegungsrecht vir, d. h. d'Recht op d'Aussetzen oder d'Reduzéierung vun de Strofen, déi d'Riichter ausschwätzen.

De Grand-Duc a seng Regierung

Wat d'Organisatioun vu senger Regierung ugeet, esou seet den Artikel 88 vun der iwwerschaffter Verfassung vun 2023, datt de Grand-Duc de Premierminister an aner Regierungsmemberen ernennt an hir Funktiounen ofschléisst. De Grand-Duc huet d'Recht, e Minister ze entloossen; e Recht, vun deem hien awer ni Gebrauch gemaach huet. Traditionell presentéiert déi ganz Regierung dem Grand-Duc hir Demissioun no de Parlamentswalen.

Am Ausland

De Grand-Duc vertrëtt d'Land am Ausland an intervenéiert op internationalem Plang am Numm vum Staat. Hie kann deemno Traitéë mat frieme Staaten ofschléissen, déi awer vun der Chamber musse confirméiert ginn.

Fir offiziell zu Lëtzebuerg akkreditéiert ze ginn, mussen auslännesch Ambassadeuren dem Grand-Duc hir Lettres de créance presentéieren.

Staatsvisitte gehéieren zu de Privileegie vum Staatschef. Si sinn den Héichpunkt vun der Relatioun tëscht zwee Länner, a sinn ee vun de wichtegsten Elementer fir déi gemeinsam diplomatesch, wirtschaftlech a kulturell Entwécklungen.

Aner Verflichtungen am Ausland

Nieft Staatsvisitten an offizielle Visitte representéiert de Grand-Duc d'Land bei Reuniounen a Konferenze vun internationalen Institutiounen, bei historesche Commemoratiounsfeieren oder Sport- a Kulturevenementer.

De Grand-Duc ass ganz staark un der Aarbecht vun de Vereenten Natiounen intresséiert, virun allem un der Aarbecht vun der Conférence des Parties (COP) an der Kaderkonventioun  zum Klimawandel vun de Vereenten Natiounen (UNFCCC - United Nations Framework Convention on Climate Change); Aarbechten, un deenen hie reegelméisseg deelhëlt.

De Grand-Duc hëlt och all Joer um informelle Sommet vun den däitschsproochege Länner deel. Am Kader vun deem Treffen ënnerhale sech d'Staatcheffe vun de 6 däitschsproochege Länner (Däitschland, Éisträich, Belsch, Liechtenstein, Lëtzebuerg a Schwäiz) iwwer gesellschaftlech, politesch a wirtschaftlech Erausfuerderungen, mat deene si konfrontéiert sinn.

De Grand-Duc ass zanter 1998 Member vum Internationalen Olympesche Comité (IOC) an hëlt och un de Reuniounen deel. De Grand-Duc setzt sech aktiv fir d'Fërderung vun den olympesche Wäerter an: Frëndschaft, Respekt an Exzellenz. Zanter 1999 ass hien och Member vun der Kommissioun fir d'olympesch Solidaritéit. Fir d'Lëtzebuerger Athleeten ze ënnerstëtzen, war hie bei de meeschten Olympesche Summer- a Wanterspiller present.